بیانات

عظمت بی‌بدیل اندیشه صدرایی و نظام نوین فلسفی برساخته او، سبب شده تا بسیاری بر این اعتقاد باشند که فلسفه اسلامی پس از صدرا دچار رکود و بن‌بستی بزرگ شده است. این امر تا جایی است که این گروه معتقدند بیشتر بزرگان و حکمای فلسفه اسلامی پس از صدرا در نهایت شارح و مفسر اندیشه‌های او بوده و فاقد نوآوری و ابتکار فلسفی هستند. آیت‌الله شیخ علی رضایی تهرانی با رد این اتهام و با اعتقاد راسخ به وجود نوآوری‌های فراوان فلسفی پس از صدرالمتألهین و حتی امکان ایجاد نظام فلسفی نوین در سه بخش به تبیین و تحلیل این بحث می‌پردازد. ایشان در بخش نخست به چیستی و چگونگی نوآوری‌های فلسفی پس از صدرا پرداخته و روند بررسی نوآوری‌های فلسفی را در شش مرحله محقق می‌داند؛ او در بخش دوم، اقسام نوآوری‌های فلسفی پس از صدرا را به شکلی تفصیلی در هفت لایه و با ارائه مثال‌هایی مجزا برای هر لایه مورد بحث‌وبررسی قرار می‌دهد و در نهایت در بخش سوم مصادیقی از نوآوری‌های بزرگان اندیشه فلسفی پس از صدرا از جمله مرحوم آقا علی حکیم، مرحوم علامه طباطبایی، آیت‌الله جوادی آملی و استاد غلامرضا فیاضی ارائه می‌دهد. این نشست علمی به‌صورت مقاله‌ای نیز در کتاب کرانه‌های عقل و معنا به چاپ رسیده است.

در این جلسه که به مناسبت رحلت بنیان‌گذار فقید انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه) برگزار شده است، آیت‌الله رضایی تهرانی پرسش‌هایی پیرامون نقش حکمت و فلسفه در منظومه فکری و رفتاری امام راحل را تبیین و سپس به آنها پاسخ می‌دهند. حضرت استاد در ابتدا به مقصود خود از کلیدواژگان موضوع بحث می‌پردازند و سپس تحلیل خود نسبت به پاسخ پرسش‌های مطرح‌شده را بیان می‌دارند؛ در این گفتار، افراد در مواجهه با فلسفه را به هفت گروه تقسیم کرده و هریک از این گروه‌ها را تبیین می‌کنند. حضرت استاد رضایی تهرانی به هفت دلیل برای پیچیدگی منظومه فکری و رفتاری امام راحل (رحمة‌الله‌علیه) اشاراتی می‌کنند. ایشان بیان داشتند که قرائت فلسفه با چاشنی عرفان که در نحله حکمت متعالیه مطرح است، مرحوم امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه) را به نحوی به سمت عرفان کشاند که عرفان در همه زندگی، رفتار و گفتار ایشان محور شد.

همایش جایگاه عقل در معارف دینی با ارائه و گفتگو آیت‌الله استاد شیخ علی رضایی تهرانی و حجج‌اسلام شیخ محمدحسین حسین‌زاده و شیخ محمدحسن وکیلی همراه بود که استاد رضایی تهرانی با موضوع "هستی‌شناسی عقلی از منظر اهل‌بیت عصمت و طهارت (سلام الله علیهم اجمعین)" به بیان نکاتی از جمله بیان ادله نقلی جواز آموختن حکمت و نقد ادله مخالفین حکمت و فلسفه پرداختند. ایشان اشاره ای به اختلاف دیرینه موافقان و مخالفان حکمت و فلسفه داشتند و در ضمن آن به بیان پیشینه این اختلاف نظر در بین علمای امامیه به ویژه شیخ صدوق (رحمة‌الله‌علیه) و شیخ مفید (رحمةالله‌علیه) نیز پرداختند.