دهه اول محرم‌الحرام بحث جهاد اکبر، جلسه 10

\documentclass[a4paper,12pt]{article} \begin{document} \begin{center} {\large «أعُوذُ بِاللّٰهِ مِنَ الشَّیطَانِ الرَّجِیمِ\\ بِسمِ اللهِ الرَّحمٰنِ الرَّحِیمِ.»\\ «الحَمْدُ للّٰه رَبِّ العَالَمِینَ وَ الصَّلوةُ وَ السَّلامُ عَلَی النَیِّرِ الأَعْظَمِ وَ نَتِیجَةِ العَالَمِ، هَادِي السُّبُلِ وَ مُنجِي البَشَرِ سَیِّدِنا وَ مَولَانَا حَبِیبِ إِلهِ العَالَمِینَ أَبِي القَاسِمِ المُصطَفیٰ مُحَمَّدٍ وَ عَلیٰ آلِهِ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ المَعصُومِینَ المُکَرَّمِینَ وَ اللَّعْنُ الدَّائِمُ عَلیٰ أَعدَائِهِم أَجمَعِینَ مِنَ الآنِ إِلیٰ قِیَامِ یَومِ الدِّینِ؛»} \end{center} {\large «قال الامام ابوعبدالله الحسین علیه‌السلام:»}\\ \begin{center} {\large «فَإِنْ تَكُنِ اَلدُّنْيَا تُعَدُّ نَفِيسَةً \hspace*{5cm} فَإِنَّ ثَوَابَ اَللَّهِ أَعْلَى وَ أَنْبَلُ}\\ \{{\large وَ إِنْ تَكُنِ اَلْأَبْدَانُ لِلْمَوْتِ أُنْشِئَتْ \hspace*{2.5cm} فَقَتْلُ اِمْرِئٍ بِالسَّيْفِ فِي اَللَّهِ أَفْضَلُ\\ وَ إِنْ تَكُنِ اَلْأَرْزَاقُ قِسْماً مُقَدَّراً \hspace*{2.8cm} فَقِلَّةُ سَعْيِ اَلْمَرْءِ فِي اَلْكَسْبِ أَجْمَلُ\\ وَ إِنْ تَكُنِ اَلْأَمْوَالُ لِلتَّرْكِ جَمْعُهَا \hspace*{3.5cm} فَمَا بَالُ مَتْرُوكٍ بِهِ اَلْمَرْءُ يَبْخَلُ.» {\Large{1}}}\} \end{center} شب عاشورای حسینی، شب حزن، اندوه، سوگ، آه و بکاء است. ان‌شاءالله این حزن و اندوه ما مایه سرور و فرح ما در یوم المعاد ما بوده باشد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم).\\ پیش از شروع در مباحث امشب نکته‌ای را تذکار بدهم آماری که من قبلاً داشتم و نمی‌دانم آیا این آمار هنوز پابرجاست یا نه؟ این بود که هیئت محبین اهل‌بیت (علیهم‌السلام) بزرگ‌ترین هیئت دانشجویی کشور است و این افتخار، افتخار دانشگاه شیراز فقط نیست، افتخار شهر شیراز فقط نیست؛ بلکه افتخار کشوری است و باید به این اجتماع عظیم علمی و فرهیختگانی بالید؛ چون کار اجرایی کردم و پشت‌صحنه کار اجرایی را می‌دانم؛ ما گاه یک همایش نیمروزی برگزار می‌کردیم و برای این همایش دو ماه باید پیش از آن می‌دویدیم تا این همایش درست برگزار شود، برگزاری هیئتی در این تراز علاوه بر زحماتی که دارد دارای مخارج مالی است و عزیزان این را باید بدانند؛ از مسئولین هیئت شنیدم امسال این غذایی که شما میل می‌کنید که دو سال است که دیگر از اول محرم نمی‌شود این غذا توزیع بشود و از شب ششم یا هفتم برنامه اطعام برگزار می‌شود، بین هشتصد میلیون تا یک میلیارد فقط هزینه غذا است و دو تا پروژکتور گرفته شده که این‌ها ده‌ها میلیون قیمتش است و دانشگاه نیز کمک می‌کند. اکنون غذا را دانشگاه طبخ می‌کند و نیروهای خدماتی را اضافه‌کار می‌دهد بایستند؛ ولی درعین‌حال کمک دانشگاه هم محدود است با اینکه دفتر نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه پشتیبان است و کمک می‌کند؛ ولی همه این کمک‌ها در کنار کمک‌های مردمی ناچیز است و حیف است این افتخار شهر شیراز، افتخار دانشگاه‌های کشور بخواهد به‌خاطر کمبود مسائل مالی ضعف ببیند. پس تقاضا این است که به نیت گذشتگان خودتان پدران و مادران برای سلامتی خانواده خودتان دست به جیب کنید، یک سال در این مکان گفتیم؛ اما خیلی نتیجه نداد؛ زیرا هیئت محبین با حدود سی‌سال سابقه نیاز به امکانات ماندگار دارد و اگر کسی می‌تواند وقفی داشته باشد زمینی، ملکی یا آپارتمانی مطلوب است؛ زیرا بالاترین چیزی که در این دنیا برای انسان باقی می‌ماند اوقاف است که من صدسال یا دویست سال در خاک خوابیدم و این وقف دارد کار خودش را می‌کند و من دائماً دارم ثواب می‌بینم؛ همت کنید و این جلسه حسینی را که خار چشم دشمنان است را تعظیم و تقویت کنید.\\ دوستان اطلاعاتی گفتن در اقرارهایی که بمب‌گذاران در هیئت سیدالشهدا (علیه‌السلام) داشتند به‌صراحت اعلام کردند که ما بعد از جلسه آن هیئت اول، مکان دومی که می‌خواستیم در شیراز بمب‌گذاری کنیم مسجد دانشگاه شیراز بود. اگر این مجلس خار چشم نبود یقیناً آن‌قدر موردتوجه بین‌المللی قرار نمی‌گرفت؛ چون آن‌ها سر در آخور غربی‌ها داشتند.\\ ان‌شاءالله خدای متعال سفره اباعبدالله را روزبه‌روز رنگین‌تر کند و ما را در این سفره بیش‌ازپیش شریک کند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم).\\ امام حسین (علیه‌السلام) روز عاشورا بخشی از سخنانش اشعاری بود که می‌خواند و این اشعار هم دو دسته بود انشادی و انشایی؛ معنی انشادی این است که شعر مال شخص دیگر بود و حضرت بر زبان جاری می‌کرد؛ معنای انشایی یعنی حضرت همان جا شعر می‌سرود این بیت شعری که خواندم از اشعار انشایی اباعبدالله (علیه‌السلام) است؛\\ ترجمه شعر: اگر دنیا نفیس است آخرت بالاتر است و آخرت گران‌قیمت‌تر است.\\ در جریان کربلا و عاشورا مکرر این بحث نسبت‌سنجی دنیا و آخرت مطرح شده است و چند بار فقط در شبانه‌روز عاشورا این مطرح شده و این دلالت بر اهمیت این بحث دارد که چه نسبتی است بین دنیا و آخرت و ما باید با دنیا و آخرت چگونه تعامل کنیم؟\\ این مطلب در کلمات اباعبدالله (علیه‌السلام) و در کلمات اصحاب اباعبدالله (علیهم‌السلام) و در رجزهایی که خواندند مکرر آمده و این بحثی است که در دین ما پر بها و پرمایه است و باید در آن دقت کنیم.\\ با این طنز مسئله را شروع کنم گفت طرف رفته بود لیوان بخرد دید درب مغازه فروشنده لیوان‌ها را چیده، منتها برعکس چیده بود، آقای خریدار ساده رو کرد به فروشنده و گفت: آقا لیوان‌ها همه چیزش خوب است؛ اما دو تا اشکال دارد اشکال اولش این است سرش بسته است اشکال دومش این است ته آن باز است، آقای فروشنده لیوان را برداشت برعکس کرد و گفت: ببین عزیز من اگر درست نگاه می‌کردی می‌دیدی سرش باز است و ته آن بسته است.\\ مشکلی که بشریت امروز دارد مشکل جهان‌بینی است، مشکل زاویه دید است، مشکل این است که انسان نمی‌داند باید به جهان، انسان، خدای جهان و انسان چگونه نگاه کند!\\ نمی‌داند باید نگرشش به دنیا چگونه باشد!\\ نگرشش به عقبی و آخرت چگونه باشد!\\ این دغدغه در وجود انسان درست تفسیر نشد. دین ما هم می‌گوید: اگر نگرش شما به دنیا درست بود، دنیایی که داری در آن زندگی می‌کنی ممدوح است و جای خوبی است.\\ به تعبیر امیرالمؤمنین (علیه‌السلام): \{{\large «إِنَّ اَلدُّنْيَا دَارُ صِدْقٍ لِمَنْ صَدَقَهَا وَ دَارُ عَافِيَةٍ لِمَنْ فَهِمَ عَنْهَا وَ دَارُ غِنًى لِمَنْ تَزَوَّدَ مِنْهَا وَ دَارُ مَوْعِظَةٍ لِمَنِ اِتَّعَظَ بِهَا، مَسْجِدُ أَحِبَّاءِ اَللَّهِ وَ مُصَلَّى مَلاَئِكَةِ اَللَّهِ وَ مَهْبِطُ وَحْيِ اَللَّهِ}\}{\large وَ مَتْجَرُ أَوْلِيَاءِ اَللَّهِ}\{{\large اِكْتَسَبُوا فِيهَا اَلرَّحْمَةَ وَ رَبِحُوا فِيهَا اَلْجَنَّةَ.»}\}\\ محل تجارت اولیای الهی است.\\ به تعبیر امام هادی (علیه‌السلام): {\large «اَلدُّنْيَا سُوقٌ رَبِحَ فِيهَا قَوْمٌ}\{{\large وَ خَسِرَ آخَرُونَ {\Large{2}}}\}.» دنیا بازاری است که یک عده در او بردند و سود کردند؛ اما اگر نگرش تو به دنیا و آخرت درست نبود این دنیا برای تو می‌شود دنیای مذموم؛\\ فرق‌های دنیای ممدوح و دنیای مذموم را در این شب عاشورا آن‌قدر که به من فرصت و وقت اجازه می‌دهد بیان می‌کنم تا اگر شما نگاهتان به دنیا نگاه خطایی بوده است یا اگر به آخرت نگاه خطایی بوده است، تصحیح بشود که فرق عمده حسینی‌ها با یزیدی‌ها همین بوده است؛ حسینی‌ها دنیا و آخرت را درست شناختند و نسبت بین این دو را درست فهمیدند و یزیدی‌ها درست نفهمیدند و ان‌شاءالله توشه امشب ما باشد به روح مطهر صاحب امشب سید و سالار شهیدان هدیه کنید صلوات بر محمد و آل محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم)؛\\ اولین فرق دنیای ممدوح و دنیای مذموم این است که انسان مؤمن دنیا را که نگاه می‌کند می‌بیند این دنیا یک باطنی دارد غیر از این ظاهر و به آن باطن هم توجه می‌کند؛ اما انسان منافق و کافر انسانی که جهان‌بینی‌اش درست شکل نگرفته است و بر واقعیات منطبق نیست، فقط ظاهر دنیا را می‌بیند.\\ {\large «يَعْلَمُونَ ظَاهِرًا مِنَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غَافِلُونَ {\Large{3}}»،} انسان‌های بدبخت و بیچاره این‌ها کسانی هستند که ظاهر حیات دنیا را می‌بینند؛ ولی از حقیقت این دنیا و باطن این دنیا که آخرت است، غافل‌اند؛ عجیب است پس دنیا باید برای من آیتی باشد برای آخرت این هنر را باید داشته باشم من با دنیا باید آخرت را ببینم.\\ تعبیر امام رضا (علیه‌السلام) که ولی‌نعمت ما ایرانی‌ها است فرمود: «\{{\large وَ قَدْ عَلِمَ ذَوُو اَلْأَلْبَابِ}\}{\large أَنَّ اَلاِسْتِدْلاَلَ عَلَى مَا هُنَاكَ لاَ يَكُونُ إِلاَّ بِمَا هَاهُنَا {\Large{3}}.»} عالم بالا فهمیده نمی‌شود مگر به آنچه که در اینجاست.\\ یک نمونه عرض کنم؛\\ ما می‌میریم، پژمرده می‌شویم، افسرده می‌شویم، زنده می‌شویم؛ قرآن کریم می‌گوید: این را ببین! هر ساله ببین چرا مسائل در چشمتان عادی می‌شود! می‌روی در جنگل، می‌روی در باغ، می‌بینی گل، گلستان، برگ، میوه و درخت و انسان کیف می‌کند همین باغ را زمستان برو داخل آن می‌بینی تعدادی درخت لخت‌وعور، بی‌برگ‌وبار و هر سال این فرآیند تکرار می‌شود. دوباره بهار که می‌شود {\large « أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَتُصْبِحُ الْأَرْضُ مُخْضَرَّةً إِنَّ اللَّهَ لَطِيفٌ خَبِيرٌ {\Large{5}}.»} آب باران می‌آید، گرما می‌آید، درخت آرام‌آرام برگ می‌گیرد، شکوفه می‌گیرد و میوه می‌شود؛ این گلابی آبدار، این سیب آبدار، این میوه‌های استوایی، این میوه‌های زمستانی، تابستانی و پاییزی؛ خداوند می‌فرماید: {\large « وَاللَّهُ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَابًا فَسُقْنَاهُ إِلَىٰ بَلَدٍ مَيِّتٍ فَأَحْيَيْنَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا كَذَٰلِكَ النُّشُورُ {\Large{6}}»،} قیامت نیز همین است من که می‌توانم درخت مرده را زنده کنم، من نمی‌توانم چهارتا استخوان، خاکستر و پوست را زنده کنم؟\\ و لذا امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) به‌صراحت فرمودند: {\large «مَنْ أَبْصَرَ بِهَا بَصَّرَتْهُ وَ مَنْ أَبْصَرَ إِلَيْهَا أَعْمَتْهُ {\Large{7}}»،} دنیا این‌جوری است، اگر با عینک دنیا آخرت را دیدی پند می‌گیری و بینا می‌شوی؛ اما اگر فقط دنیا را دیدی دنیا تو را کور می‌کند و کور می‌شوی حقیقت دنیا ظاهری است و باطن آن آخرت است؛ آخرت را همین‌جا باید درک کرد، همین‌جا باید این باطن را دید و این فرق دنیای مذموم و ممدوح است.\\ اولین فرق در دنیای مذموم، من فقط ظاهری از دنیا می‌بینم؛ اما در دنیای ممدوح من از طریق دنیا آخرت را می‌بینم و از طریق دنیا معاد و قیامت را می‌بینم.\\ فرق دوم، دنیای مذموم دنیایی است که من این دنیا را بدون پیشینه و بدون پسینه ببینم که یک پدیده‌ای است و خودش است؛ نگاه مؤمن این نیست، مؤمن می‌گوید این دنیا پیشینه دارد، عوالم قبل از دنیا مانند عالم زر و عالم میثاق ما یک جا با خدا روبرو شدیم، با خدا حرف زدیم، خدا از ما اقرار گرفته است، «\{{\large «وَإِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِنْ بَنِي آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَأَشْهَدَهُمْ عَلَىٰ أَنْفُسِهِمْ}\}{\large أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ قَالُوا بَلَىٰ}\{{\large شَهِدْنَا أَنْ تَقُولُوا يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّا كُنَّا عَنْ هَٰذَا غَافِلِينَ {\Large{8}}}\}.»\\ امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: اگر آن دیدار نبود یک نفر در این دنیا خداشناس نمی‌بود. ما با خدا قبلاً دیدار داشتیم و حالا فراموش کردیم.\\ جناب شیخ بهایی (رحمت‌الله‌علیه) گفت: \begin{center} در روز الست بلی گفتی \hspace*{2.5cm} امروز، به بستر لا خفتی {\textbf{9}} \end{center} دنیا یک پدیده بدون پیشینه نیست چه اینکه بدون پسینه نیز نیست؛ آخرتی در کار است. خدا رحمت کند مرحوم علامه طباطبایی (رحمت‌الله‌علیه) را سه رساله دارد؛ الانسان قبل الدنیا، الانسان فی الدنیا و الانسان بعد الدنیا. انسان قبل از دنیا کجا بوده چه‌کار می‌کرده است؟\\ در دنیا چه‌کار باید بکند؟\\ بعد از دنیا باید چه‌کار بکند؟\\ این سه رساله جمع شده و ترجمه خوبی شده است، تحت عنوان "انسان از آغاز تا فرجام" از کتاب‌های خوب ما است. جوان‌ترها به‌خصوص بگیرند، کتاب را مطالعه کنند.\\ دنیای مذموم دنیایی است که از طرف پیشینه و پسینه ابتر است، خودش را می‌بیند؛ ولی این‌طرف و آن طرف را نمی‌بیند. قرآن می‌فرماید: {\large «وَقَالُوا مَا هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا الدُّنْيَا نَمُوتُ وَنَحْيَا وَمَا يُهْلِكُنَا إِلَّا الدَّهْرُ وَمَا لَهُمْ بِذَٰلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ {\Large{10}}.»} ظاهربین‌ها، کفار و آنهایی که دنیایشان دنیای مذموم است گفتند: تمام هستی ما همین زندگی دنیاست؛ چرا ما در غرب، در اروپا و آمریکا اصالت المادی می‌اندیشیم؟\\ همه چیز پول است! اقتصاد پول است! سیاست پول است! فرهنگ پول است! چرا؟\\ چون تفکر این است می‌گوید من هستم و اکنون، نه پیشینه، نه پسینه دارم و الان باید خوش باشم ولو با جنایت.\\ نهضتی که در آمریکا پدید آمد و به‌شدت سرکوب شد به نام نهضت وال‌استریت {\textbf{11}} بود، یک در صدی‌ها! یک درصد \{سرمایه‌دار\} دارد بر نود‌و‌نه درصد حکومت می‌کند؛ چون اصالت پول است؛ چون نگاه غلط است. کفار و منافقین گفتند: همین زندگی است یک روز از شکم مادر آمدیم یک روزم در خاک می‌خوابیم و تمام می‌شود و روزگار ما را می‌میراند!\\ خدا، معاد، قیامت در کار نیست. قرآن می‌گوید: این‌ها افسانه بافی است، این‌ها اهل دانش نیستند، اهل بینش نیستند.\\ در شب نیمه شعبان دعایی مستحب است که انسان بخواند اساتید من و علمای ما این دعا را حفظ می‌کردند و در قنوت‌هایشان می‌خواندند کوتاه شما هم این دعا را حفظ کنید بخوانید؛ اولش این است {\large « اَللَّهُمَّ اِقْسِمْ لَنَا مِنْ خَشْيَتِكَ مَا يَحُولُ بَيْنَنَا وَ بَيْنَ مَعْصِيَتِكَ {\Large{12}}»،} از غرر ادعیه اهل‌بیت (علیهم‌السلام) است همیشه خواندنش مفید است. آخر این دعا می‌گوید: {\large «وَ لاَ تَجْعَلِ اَلدُّنْيَا أَكْبَرَ هَمِّنَا وَ لاَ مَبْلَغَ عِلْمِنَا {\Large{13}}»،} خدایا ما بی‌سواد نمیریم کسی که از هستی، دنیا فقط بفهمد و کسی که هستی را مساوی با دنیا فقط بداند این بی‌سواد است این کم‌سواد است این مبلغ علم، مبلغ یعنی محل بلوغ، این به بلوغ علمی نرسیده گفت خدایا دنیا فقط محل بلوغ علم من نباشد که من فقط دنیا بفهمم و آخرت نفهمم، عوالم قبل از دنیا نفهمم، ارتباط اینها را نفهمم!\\ سوم در دنیای ممدوح دنیا مقدمه است و پیش‌درآمد برای آخرت است؛ اما در دنیای مذموم این‌چنین نیست. دنیا پیش‌درآمد آخرت نیست.\\ روز عاشورا سیدالشهدا (سلام‌الله‌علیه) هرچه به شهادتش نزدیک‌تر شد صورت برافروخته‌تر شد خود اصحاب اباعبدالله (سلام‌الله‌علیه) تعجب کردند، گفتند: {\large «اُنْظُرُوا لاَ يُبَالِي بِالْمَوْتِ {\Large{14}}!»،} نگاهش کنید اصلاً انگار غمش نیست! حضرت شنید! رویشان را کردند به این جوانان و اصحاب فرمودند: {\large «صَبْراً بَنِي اَلْكِرَامِ فَمَا اَلْمَوْتُ إِلاَّ قَنْطَرَةٌ تَعْبُرُ بِكُمْ عَنِ اَلْبُؤْسِ وَ اَلضَّرَّاءِ؛ {\Large{15}}»،} ای گرامی‌زادگان، چقدر تعبیر زیبا است، صبر داشته باشید چرا چون مرگ یک پل است و شما را دارد عبور می‌دهد از یک دنیای تنگ و تاریک و مظلم به یک آخرت گسترده. \\ من روی این منبر چند بار گفتم تعبیر روایات ما این است می‌گوید این عالم دنیا با همه کهکشان‌هایش که یکی‌اش راه شیری است که هر کهکشانی چند میلیون و میلیارد ستاره و سیاره دارد فرمود عالم دنیا نسبت به عالم برزخ {\large «کحلقة فی فلات»،} مثل‌اینکه انگشترم را بیندازم در فلات تبت! چقدر جا می‌گیرد؟ یک قطره در اقیانوس آرام چقدر جا می‌گیرد؟ \\ حیف و صد حیف و هزار حیف که انسان وقتی به عالم برزخ منتقل می‌شود یکی از درس‌هایی که روز اول به او یاد می‌دهند و محکم به او یاد می‌دهند این است می‌گویند اینجا دهن‌لقی ممنوع! حق ارتباط با زمینی‌ها ندارید؛ لذا ما از عالم برزخ از طریق اموات بسیار کم اطلاع داریم. گاهی شده اصرار شده در خواب به بعضی از اولیا فرمودند ما اگر بگوییم در اینجا بین برزخیان مشهور می‌شویم به دهن‌لق! لذا نمی‌گوییم زیرا نمی‌خواهیم اسممان بد برده شود!\\ ارتباط با ما نمی‌گیرند اگر ارتباط بگیرند یک تصویری از عالم برزخ به ما بدهند یک‌لحظه نمی‌خواهیم در این عالم زندگی کنیم مگر اینکه ازدیاد ثواب داشته باشیم.\\ در خطبه متقین امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) فرمود: هر شب متقین پر می‌کشند که بروند {\large «وَ لَوْ لاَ اَلْآجَالُ اَلَّتِي كَتَبَ اَللَّهُ عَلَيْهِمْ لَمْ تَسْتَقِرَّ أَرْوَاحُهُمْ فِي أَجْسَادِهِمْ طَرْفَةَ عَيْنٍ شَوْقاً إِلَى اَلثَّوَابِ {\Large{16}}؛»} اگر اجل مقدر نبود این‌ها هر شب می‌خواستند بپرند {\large «شَوْقاً إِلَى اَلثَّوَابِ!»}\\ اگر صد میلیارد به ما بدهند بگویند این ۱۰۰ میلیارد برای تو ولی تو را بر می‌گردانیم به رحم مادر، ۹ ماه و ۹ روز در آن در زندگی کن!\\ می‌گوییم ارواح عمه‌ات همه پول مال خودت نخواستیم برویم! آنجا خون و چرک بخوریم؟!\\ دنیا نسبت به رحم برزخ نسبت به عالم دنیا این‌چنین است.\\ دنیای ممدوح دنیایی است که پیش‌درآمد آخرت است، دنیای مذموم دنیایی است که قرآن کریم این‌گونه فرمود: {\large « وَكَانُوا يَقُولُونَ أَئِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ {\Large{17}}»،} وقتی مردیم و خاک شدیم پوسیده شدیم استخوان‌هایمان بی گوشت و پوست شد ما برمی‌گردیم؟\\ خدای متعال در جواب فرمود خلقت اولیه که به‌ظاهر مشکل‌تر بود! مگر خلقت اولیه مشکل‌تر نبود؟!\\ بنده وقتی در رحم مادرم قرار گرفتم قد و قواره‌ام به حدی بود که جز با چشم مسلح قابل دیدن نبودم. اسپرم و اوول بدون چشم مسلح دیده نمی‌شود. همین ذره‌ای که با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شود، مغز دارد، استخوان دارد، خون دارد، گوشت دارد، پوست دارد، هوش دارد و حواس دارد؛ چون همین است که رشد می‌کند ۹ ماه بعد می‌آید به دنیا ماشاءالله به این چشم و ابرو و مو و بعضی از بچه‌ها دندان هم دارند می‌آیند به دنیا فرمود چقدر شما نقش داشتید در ایجاد این موجود؟\\ کار شما إمناء است؛ یعنی {\large «نقل المنی من مکان الی مکان؛»} بیشتر از اینکه شما نقشی ندارید که ما داریم ایجاد می‌کنیم حالا یک موجودی که هست را و بعد خاک شده نمی‌توانیم دومرتبه بپرورانیم و برگردانیم؟!\\ فرق چهارم دنیای مذموم دنیایی است که کسی او را حیات برتر ببیند و دنیای ممدوح دنیایی است که لااقل رعایت اسم این دنیا را بکند ما از دنیا تعبیر می‌کنیم به چه؟\\ دنیا مؤنث أدنی است، أدنی یعنی پست‌ترین یعنی پایین‌ترین اینکه حیات برتر نیست که حیات عقلانی بالاترین حیات است بعد می‌شود حیات برزخی بعد می‌شود حیات مادی اگر من نگاهم به دنیا نگاه حیات برتر بود این دنیا دنیای مذموم است.\\ من دارم دائماً مستند قرآنی ذکر می‌کنم قرآن کریم این‌طور فرمود: {\large «وَمَا هَٰذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا لَهْوٌ وَلَعِبٌ وَإِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوَانُ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ {\Large{18}}»،} فرمود دنیا بازیچه و سرگرمی است، عجیب است؛ زیرا به‌صورت حصر بیان شده است وقتی حرف "ما" و "الا" می‌آید طلبه‌ها می‌گویند مفید حصر است گویا همه دنیا لهوولعب است.\\ پس می‌گوییم زندگی کجاست؟\\ {\large «وَإِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوَانُ»،} زندگی آنجاست ان‌شاءالله به برکت حسین ابن علی بن ابی‌طالب (علیهم‌السلام) وارد بهشت بشویم. در بهشت سیستم، سیستم اراده است در بهشت انسان نیمه خدایی می‌کند؛ روایت می‌گوید وارد بهشت که می‌شویم ملائکه می‌آیند به استقبال بهشتی‌ها می‌گویند سلام بر شما از ناحیه سلام زیرا یکی از اسماء خدا سلام است؛ سلام به شما سلام رسانده و یک جمله گفته است و یک پیام دارد پیامش این است خدای متعال می‌فرماید من، حی لایموت هستم از این به بعد شما هم حی لایموت هستید؛\\ هستید که هستید که هستید!\\ به این می‌گوییم خلود؛ بعد می‌فرماید خدای متعال: من با اراده ایجاد می‌کنم شما هم با اراده ایجاد می‌کنید. شما خانه‌ات می‌خواهی شام بخوری، نانت را باید پیدا کنی، پنیرت را پیدا کنی، گردو را پیدا کنی، تخم‌مرغی بزنی حالا ماهیتابه باشد یا نباشد! روغن باشد یا نباشد! خانم قهر باشد کمک نکند یا آشتی باشد کمک بکند! بیچاره‌ای! حالا تمام شد حالا می‌خواهی ظرف بشوری مایع ظرف‌شویی باشد یا نباشد! در بهشت که این‌طور نیست؛ {\large «لَهُمْ مَا يَشَاءُونَ فِيهَا وَلَدَيْنَا مَزِيدٌ {\Large{19}}»،} با اراده کار می‌شود تعبیر روایت این است برای اهل بهشت حورالعین مثل علف سبز می‌شود در زمین بهشت.\\ اینجا زندگی است یا آنجا؟!\\ اینجا انسان باید حیات را حیات برتر بداند یا آنجا؟!\\ اگر انسان دنیا را حیات برتر دید این دنیا می‌شود دنیای مذموم، اگر آخرت را حیات برتر دید و دنیا که اسمش دنیا است؛ یعنی أدنی، یعنی پست‌ترین، یعنی پایین‌ترین درجه حیات؛این می‌شود حیات ممدوح.\\ پنجم و ششم را با هم ذکر می‌کنم. دنیای ممدوح دنیایی است که انسان به‌خاطر او آخرتش را ترک نمی‌کند و نیز دنیای ممدوح دنیایی است که به‌خاطر آخرت او را ترک نمی‌کند و این را اهل‌بیت عصمت و طهارت (علیهم‌السلام) کنار هم گذاشتند و چقدر تعبیر شیرین است؛ فرمود: {\large «لیس منا من باع آخرته بدنیاه و لیس منا من باع دنیاه بآخرته {\Large{20}}»؛} کسی دنیایش را به آخرتش بفروشد از ما نیست و اگر آخرتش هم به دنیا بفروشد از ما نیست!\\ در دنیا باید زندگی کرد. خدای متعال فرمود زینت برای مؤمن است، لذت برای مؤمن است؛ {\large «قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللَّهِ الَّتِي أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالطَّيِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ }\{{\large قُلْ هِيَ لِلَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا خَالِصَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ كَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ {\Large{21}}}\}.»\\ غذای خوب مال من و شما است، لباس خوب مال من و شما است، تفریح سالم و خوب مال من و شما است؛ اصلاً ما با آرامش می‌توانیم خوب بخوریم، خوب بیاشامیم، خوب بگردیم! کسی که با خدا قهر است نمی‌تواند! \\ {\large «وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكًا}\{{\large وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَىٰ {\Large{22}}}\}.»\\ کسی که خدا را ندارد از درون درگیر است، بیشترین خودکشی‌ها در پیشرفته‌ترین کشورهاست!\\ چرا کشورهایی که حق بیکاری که یک جوان می‌گیرد گاهی از حق حقوق دو شیفت کاری این‌طرف بیشتر است؛ اما خودکشی می‌کند! چرا؟\\ چون رفاه دارد؛ ولی خدا ندارد اگر انسان دنیایش را به‌خاطر آخرتش فروخت یا آخرتش را به‌خاطر دنیایش فروخت چه می‌شود؟\\ بگذارید من به‌صراحت بگویم اهل‌بیت عصمت و طهارت (علیهم‌السلام) به ما فرمودند: مؤمن باید شبانه‌روزش را چهار بخش کند یک بخش عبادت، یک بخش کار، یک بخش استراحت و یک بخش تفریح؛ امام معصوم فرمود این چهارمین نباشد آن سه مورد دیگر نیز نیست؛ یعنی اگر تفریح سالم نداشته باشی عبادتت عبادت نیست، کارت کار نیست، استراحتت استراحت نیست.\\ فردی دنبال امام صادق (علیه‌السلام) می‌گشت پرسان‌پرسان آمد دید حضرت آمده است باغ! باغ برادرشان در خارج مدینه! باغ مصفا با آب و گل و درخت! حضرت فهمیدند این فرد شک کرد، از آقا پرسید: آقا برای چه آمدید اینجا؟\\ یک کلمه فرمودند: {\large «طَلَبُ اَلنُّزْهَةِ {\Large{23}}!»،} آمدم بگردم و تفریح کنم! اگر امام معصوم تفریح و گردش نیاز دارد، ما هم نیاز داریم! نه دنیا را باید برای آخرت آتش زد نه آخرت را باید برای دنیا آتش زد.\\ یک جمله بگویم بحث را تمام کنم. در دنیای ممدوح انسان ذاتیات دنیا را نادیده نمی‌گیرد؛ ولی در دنیای مضموم قاتى می‌کند!\\ ذاتیات دنیا را ببینید؛ روغن چرب است، روغنی که چرب نباشد روغن نیست، آب خیس است، آبی که خیس نباشد آب نیست؛ سنگ سفت است، سنگی که سفت نباشد که سنگ نیست؛ دنیا، دنیا است پس ذاتیاتش با آن هست؛\\ اول اینکه مانا نیست پس نمی‌ماند به پیغمبرش فرمود: {\large «إِنَّكَ مَيِّتٌ وَإِنَّهُمْ مَيِّتُونَ {\Large{24}}»،} تو هم می‌میری.\\ دوم در دنیا خوبی، بدی، خوشی و ناخوشی کنار هم است. آیه را بلدید با من بخوانید: {\large «فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا {\Large{25}}؛»} عسر هست، یسر نیز هست؛ یسر به‌تنهایی فقط در بهشت است و عسر به‌تنهایی فقط در جهنم است. در دنیا {\large «إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا {\Large{26}}»} است؛ یک شب، شب عروسی تو است کبکت \{خروس می‌خواند\} یک شب، شب عزای تو است همسرت سرطان می‌گیرد و می‌میرد می‌خواهی دیوانه بشوی!\\ ذات دنیا این است که تفاوت هست گرچه تبعیض نیست و با همین تفاوت‌ها دنیا دنیاست اگر این تفاوت نبود دنیا شکل نمی‌گرفت، می‌شد بهشت!\\ من دیدم، با جوان‌های زیادی برخورد کردم، افسرده است، دو بار یا سه بار خودکشی کرده است، می‌نشینی با او صحبت می‌کنی، می‌فهمی تمام مشکلش یک کلمه است دنیا شناسی او مشکل دارد؛ زیرا تصور می‌کند در بهشت دارد زندگی می‌کند، حالا می‌بیند شرایط بهشت نیست خودخوری می‌کند؛ پس می‌شود افسردگی! \\ می‌گویم عزیز دل دنیا همین است با همین باید کنار بیایی! آی‌کیو (IQ) ذهنی تو رشته ریاضی نیست پس اشتباه انتخاب کردی!\\ تو ذوقت ذوق ادبی نیست پس اشتباه انتخاب کردی!\\ یکی حافظ می‌شود و یکی هم انیشتین می‌شود.\\ خدا خوبی‌ها را پخش کرده است گرچه تبعیض نیست؛ ولی تفاوت هست با این تفاوت کنار بیاییم و ذاتیات دنیا را از آن نگیریم. \begin{center} {\large «فَإِنْ تَكُنِ اَلدُّنْيَا تُعَدُّ نَفِيسَةً \hspace*{2.5cm} فَإِنَّ ثَوَابَ اَللَّهِ أَعْلَى وَ أَنْبَلُ {\Large{27}}»} \end{center} اما آنجایی که اعلا است و ارزشمندتر است، آنجایی است که انسان ثواب الهی را تجربه می‌کند، بهشت خدا را تجربه کند.\\ در تعبیر است که هر شب جمعه، خدا به اهل بهشت مهمانی می‌دهد دلتان روشن بشود! حسین یعنی بهشت هر شب جمعه خدا به اهل بهشت تجلی می‌کند، اول مهمانی می‌دهد در این مهمانی خدا تجلی می‌کند با این تجلی همه مدهوش می‌شوند در یک حالت فنایی به سر می‌برند و سپس خدای متعال این‌ها را برمی‌گرداند.\\ شب عاشورا است پس نه روضه‌خوان می‌خواهیم، نه مقتل‌خوان می‌خواهیم و نه مداح، همین که چشم سر را ببندیم چشم دل را باز کنیم به صحرای عاشورا و واقعه کربلا برای ما کافی است.\\ امروز ظهر نیز به شما نوید دادم، گفتم آخرالزمان زمانه سرقت ایمان است و دین نگه‌داشتن سخت است به همین دلیل شاخصه به ما دادند برای اینکه ما خیالمان راحت بشود چند تا شاخصه است، یکی این است فرمود: ببین نام اباعبدالله می‌آید دلت می‌لرزد یا نه؟!\\ اگر دیدی با یاد اباعبدالله لرزیدی و گاهی اشکی از گونه تو چکید \{بدان با ایمان هستی.\}\\ فردی به امام صادق (علیه‌السلام) رسید حضرت فرمودند: روضه می‌خوانی؟! روضه‌خوانی می‌کنی؟!\\ گفت: آقا می‌دانید زمان تقیه است، نمی‌شود مجلس روضه گرفت!\\ حضرت فرمودند: در خلوت چه؟\\ عرضه داشت یا بن رسول‌الله همین‌جوری که نشستم یاد می‌کنم مصائب اهل‌بیت (علیهم‌السلام) را و اشک‌هایم جاری می‌شود، بغض گلویم را می‌گیرد، در حدی که زن و بچه‌ام نیز می‌فهمند که یک خبری شد، من از درون به هم ریخته‌ام، حضرت فرمودند: به تو بگویم تو اهل بهشتی! همین که قطره اشکی برای اباعبدالله جاری شد بهشت بر تو واجب است.\\ شب عاشوراست ما به سنت هر سال مقتل را این‌گونه قرائت می‌کنیم، خدا به من طاقت بدهد بتوانم دو کلمه مقتل بخوانم!\\ راوی امام سجاد (علیه‌السلام) است، می‌گوید: من بیمار بودم در خیمه خودم بودم و زینب کبری (سلام‌الله‌علیها) من را تیمار می‌کرد، سیدالشهدا (سلام‌الله‌علیه) خطبه خواند برای اصحاب و در این خطبه همه را به حلّ کرد بااین‌حال هیچ‌کس هم نرفت، همه ایستادند. حضرت تشکر کردند از اصحاب در برخی روایات داریم از بین دو انگشت مقام هر کدام را در بهشت نشانشان دادند و لذا روز عاشورا مثل فردایی، {\large «کانو یتسابقون الی الموت!»}\\ از هم پیشی می‌گرفتند زودتر بروند به این مقام برسند، سخنرانی امام حسین (علیه‌السلام) تمام شد، امام سجاد (علیه‌السلام) می‌گوید: سیدالشهدا (علیه‌السلام) آمدند در خیمه خودشان این خیمه متصل بود به خیمه من، زینب (سلام‌الله‌علیها) دارد من را تیمار می‌کند. وارد خیمه شدند چند بار این شعر را خواندند: \begin{center} {\large «يَا دَهْرُ أُفٍّ لَكَ مِنْ خَلِيلِ \hspace*{2.5cm} كَمْ لَكَ بِالْإِشْرَاقِ وَ اَلْأَصِيلِ\\ مِنْ صَاحِبٍ أَوْ طَالِبٍ قَتِيلِ \hspace*{2.5cm} وَ اَلدَّهْرُ لاَ يَقْنَعُ بِالْبَدِيلِ\\} \{{\large وَ إِنَّمَا اَلْأَمْرُ إِلَى اَلْجَلِيلِ \hspace*{2.5cm} وَ كُلُّ حَيٍّ سَالِكٌ سَبِيلِي {\Large{28}}}\}» \end{center} معنی این اشعار را خلاصه بخواهم بگویم این است و حضرت چند بار این شعر را خواندند گویا چند بار این جمله‌ای را که من عرض می‌کنم بر زبان راندند که جمله این است گویا سیدالشهدا (علیه‌السلام) فرمودند: اگر بار گران بودیم رفتیم!\\ امام سجاد (علیه‌السلام) می‌فرماید: من مرد بودم با اینکه فهمیدم غرض حضرت چیست خودم را نگه داشتم و بغض را در گلوی خود خفه کردم؛ اما زینب کبری (سلام‌الله‌علیها) زن است، زن‌ها رقیق‌القلب هستند، دوان‌دوان رفت خیمه اباعبدالله (علیه‌السلام)، یک گفتگویی بین این خواهر و برادر شده است، همین روضه هر ساله من است. وقتی رسیدند در خیمه خدمت اباعبدالله (علیه‌السلام) با این جمله زینب (سلام‌الله‌علیها) آغاز کرد: {\large «وَا ثُكْلاَهْ لَيْتَ اَلْمَوْتَ أَعْدَمَنِي اَلْحَيَاةَ {\Large{29}}»،} وای بر من کاش من قبل از امشب مرده بودم، عرض داشت: {\large «اَلْيَوْمَ مَاتَتْ أُمِّي فَاطِمَةُ وَ أَبِي عَلِيٌّ وَ أَخِي اَلْحَسَنُ {\Large{30}}»،} گویا امشب تازه مادر من فاطمه فوت کرده، امشب علی فوت کرده، امشب حسن فوت کرده است!\\ با زبان حال خودم می‌گویم گویا زینب دارد در ذهنش خاطرات را مرور می‌کند. تواریخ نوشتند امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در بستر افتاده، فرق مبارکش شکافته، حضرت ۴۸ ساعت بعد از ضربت حدوداً زنده بودند، اواخر اواخر عمر حضرت است که فرمودند: غیر خویشان بروند بیرون!\\ همه رفتند. چندی بعد فرمودند: غیر بنی فاطمه بروند بیرون!\\ آنها هم رفتند و فقط بنی فاطمه ماندند. با تک‌‌تکشان امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) صحبت کردند، صحبت‌های حضرت تمام شد، زینب رو کرد به بابا و گفت بابا من یک خواهش دارم می‌شود خصوصی با شما عرض کنم؟!\\ یک حرفی دارم!\\ فرمودند باشد. حسن و حسین رفتند بیرون!\\ نشست روبروی امیرالمؤمنین (علیه‌السلام)، حالا صورت پر از اشک گفت: ابتاه! یا علی! یا امیرالمؤمنین! من از امّ ایمن یک خبری راجع به داداش حسین شنیدم (می‌خواهد صحت انگاری کند!) امیرالمؤمنین فرمودند: {\large «يَا بُنَيَّةِ اَلْحَدِيثُ كَمَا حَدَّثَتْكِ أُمُّ أَيْمَنَ وَ كَأَنِّي بِكِ وَ بِنِسَاءِ أَهْلِكِ سَبَايَا بِهَذَا اَلْبَلَدِ أَذِلاَّءَ خَاشِعِينَ {\Large{31}}؛»} دخترم روایت درست است و خبر همان است که ام ایمن به تو گفته است.\\ حال آن شب رسیده است جلوی اباعبدالله نشسته است و عرضه داشت: الان مادرم فوت کرد! الان پدرم فوت کرد! الان برادرم فوت کرد!\\ ادامه سخن زینب این است: {\large «يَا خَلِيفَةَ اَلْمَاضِينَ و ثِمَالَ اَلْبَاقِينَ {\Large{32}}‌؛»} ای کسی که تو جانشین گذشتگانی و ای کسی که فریادرس و دادرس باقی‌ماندگان هستی!\\ چون مضطرب است، امام (علیه‌السلام) باید آرامش کند، حضرت را کردن به زینب کبری (علیها‌السلام) فرمودند: {\large «يَا أُخَيَّةُ لاَ يُذْهِبَنَّ حِلْمَكِ اَلشَّيْطَانُ {\Large{33}}!»} خواهرم مواظب باش شیطان حلم تو را نرباید.\\ زینب کبری (علیها‌السلام) وقتی این جمله را شنید یک جمله گفت و صدا زد برادر! {\large «أَستَسلَمتَ لِلمَوتِ؟»،} واقعاً کار تمام است و دیگر رفتنی هستی؟!\\ من زینب بی حسین می‌شوم! تن به شهادت دادی؟!\\ حضرت نفرمودند آره! نفرمودند نه! به زبان کنایه سخن گفتند!\\ فرمودند: {\large «لَوْ تُرِكَ اَلْقَطَاةُ لَنَامَ {\Large{34}}.»}\\ اگر مرغ قطات را می‌گذاشتند در آشیانه می‌آرامید؛ می‌گویند وقتی این جمله گفته شد زینب کبری (سلام‌الله‌علیها) گریبان خود را چاک کرد و صیحه‌ای کشید و بیهوش روی زمین افتاد.\\ امام حسین (علیه‌السلام) می‌بیند این خواهر باید از پس‌فردا چهل منزل جلوداری کند پس باید خواهر را آماده کند نمی‌دانم چطور خواهر را به حال آورد وقتی به حال آمد این جملات امام (علیه‌السلام) است که حضرت فرمودند: {\large « يَا أُخْتَاهْ اِتَّقِي اَللَّهَ وَ تَعَزَّيْ بِعَزَاءِ اَللَّهِ {\Large{35}}»،} از خدا بترس و به عزای الهی متعزی باش، {\large «وَ اِعْلَمِي أَنَّ أَهْلَ اَلْأَرْضِ يَمُوتُونَ وَ أَهْلَ اَلسَّمَاءِ لاَ يَبْقَوْنَ {\Large{36}}.»}\\ زمینی‌ها می‌میرند آسمانی‌ها می‌میرند؛ پیغمبر از من بهتر بود رفت! علی از من بهتر بود رفت! فاطمه از من بهتر بود رفت! حسن از من بهتر بود رفت! همه رفتند، {\large «وَ لِكُلِّ مُسْلِمٍ بِرَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أُسْوَةٌ {\Large{37}}»،} همه باید به پیغمبر اقتدا کنیم، پیغمبر (علیه‌السلام) در مصائب تحمل می‌کرد.\\ تا اینجا زینب یک مقدار آرام شد حالا که دید خواهر آرام شد یک تعهدی گرفت و فرمود: {\large «یا أخیّة!»،} یعنی خواهرک من، دارد با مهربانی سخن می‌گوید، {\large «يَا أُخَيَّةُ إِنِّي أَقْسَمْتُ فَأَبِرِّي قَسَمِي {\Large{38}}»،} می‌خواهم قسمت بدهم و باید قسم من را عملی کنی!\\ خیلی حسین را دوست دارد علاوه بر اینکه امام اوست و امر امام واجب است در حدی که انسان توان دارد، فرمود چه باید کرد؟ فرمود خواهرم وقتی من مثل فردایی از دنیا رفتم و شهید شدم مبادا صدا به واویلا بلند کنی و مبادا گریبان خود را چاک کنی، مبادا صورت خود را بخراشی {\textbf{39}}!\\ حتماً زینب کبری (علیها‌السلام) هم قبول کرده است؛ اما من به شما گفتم قبلاً، الان نیز بگویم آن‌قدر مصیبت روز عاشورا سنگین بود که زینب نتوانست وفا کند یک‌دفعه دیدند صدا می‌زند {\large «وا محمّداه،}\{{\large وا جدّاه، وا نبيّاه، وا أبا القاسماه،}\}{\large وا عليّاه، وا جعفراه، وا حمزتاه {\Large{40}}.»} دید رو به دشمن می‌زند، رو به دوست می‌زند؛ ولی کسی جوابش را نمی‌دهد یک‌دفعه دیدند گریبان چاک کرد، ازته‌دل صدا می‌زند وا حسیناه.\\ قصد زیارت کن سه مرتبه صدا بزن یا حسین... \begin{center} {\large «أَللّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ.»} \end{center} \newpage \begin{center} \Large{فهرست منابع} \end{center} \begin{enumerate} \item مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، مسترحمی، هدایت‌‌الله، غفاری، علی‌‌اکبر، بهبودی، محمدباقر، مصباح یزدی، محمد تقی، محمودی، محمدباقر، خرسان، محمدمهدی، و دیگران. ۱۴۰۳. بحار الأنوار. ۱۱۱ ج. بیروت - لبنان: دار إحياء التراث العربي، ج 45، ص 49. \item غفاری، علی‌‌اکبر، و ابن‌شعبه، حسن بن علی. ۱۳۶۳-۱۴۰۴. تحف العقول. ۱ ج. قم - ایران: جماعة المدرسين في الحوزة العلمیة بقم. مؤسسة النشر الإسلامي، ص 483. \item سوره روم، آیه 7. \item ابن‌بابویه، محمد بن علی، و لاجوردی، مهدی. بدون تاریخ. عيون أخبار الرضا عليه السلام. ۲ ج. تهران - ایران: جهان، ج 1، ص 175. \item سوره حج، آیه 63. \item سوره فاطر، آیه 9. \item صالح، صبحی، شریف رضی، محمد بن حسین، و علی بن ابی طالب (ع)، امام اول. ۱۴۱۴. نهج البلاغة (صبحی الصالح). ۱ ج. قم - ایران: مؤسسة دار الهجرة، ص 106. \item سوره اعراف، آیه 172. \item دیوان بهایی، شیر و شکر، بخش 1. \item سوره جاثیه، آیه 24. \item Wall Street. \item مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، مسترحمی، هدایت‌‌الله، غفاری، علی‌‌اکبر، بهبودی، محمدباقر، مصباح یزدی، محمد تقی، محمودی، محمدباقر، خرسان، محمدمهدی، و دیگران. ۱۴۰۳. بحارالأنوار: الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار. ۱۱۱ ج. بیروت - لبنان: دار إحياء التراث العربي، ج 95، ص 413. \item مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، مسترحمی، هدایت‌‌الله، غفاری، علی‌‌اکبر، بهبودی، محمدباقر، مصباح یزدی، محمد تقی، محمودی، محمدباقر، خرسان، محمدمهدی، و دیگران. ۱۴۰۳. بحارالأنوار: الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار. ۱۱۱ ج. بیروت - لبنان: دار إحياء التراث العربي، ج 95، ص 414. \item ابن‌بابویه، محمد بن علی، و غفاری، علی‌‌اکبر. ۱۳۶۱. معاني الأخبار. ۱ ج. قم - ایران: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. دفتر انتشارات اسلامی، ص 288. \item ابن‌بابویه، محمد بن علی، و غفاری، علی‌‌اکبر. ۱۳۶۱. معاني الأخبار. ۱ ج. قم - ایران: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. دفتر انتشارات اسلامی، ص 289. \item ابن‌بابویه، محمد بن علی، و کمره‌‌ای، محمدباقر. ۱۳۷۶. أمالی شیخ صدوق. ۱ ج. تهران - ایران: کتابچی، ص 570 و 571. \item سوره واقعه، آیه 47. \item سوره عنکبوت، آیه 64. \item سوره ق، آیه 35. \item با اندک تغییری، لَيْسَ مِنَّا مَنْ تَرَكَ دُنْيَاهُ لِدِينِهِ وَ دِينَهُ لِدُنْيَاهُ؛ مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، مسترحمی، هدایت‌‌الله، غفاری، علی‌‌اکبر، بهبودی، محمدباقر، مصباح یزدی، محمد تقی، محمودی، محمدباقر، خرسان، محمدمهدی، و دیگران. ۱۴۰۳. بحارالأنوار: الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار. ۱۱۱ ج. بیروت - لبنان: دار إحياء التراث العربي، ج 75، ص 346. \item سوره اعراف، آیه 32. \item سوره طه، آیه 124. \item غفاری، علی‌‌اکبر، کلینی، محمد بن یعقوب، و آخوندی، محمد. ۱۳۶۳. الکافي. ۸ ج. تهران - ایران: دار الکتب الإسلامیة، ج 2، ص 23. \item سوره زمر، آِیه 30. \item سوره شرح، آیه 5. \item سوره شرح، آیه 6. \item مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، مسترحمی، هدایت‌‌الله، غفاری، علی‌‌اکبر، بهبودی، محمدباقر، مصباح یزدی، محمد تقی، محمودی، محمدباقر، خرسان، محمدمهدی، و دیگران. ۱۴۰۳. بحار الأنوار. ۱۱۱ ج. بیروت - لبنان: دار إحياء التراث العربي، ج 45، ص 49. \item مفید، محمد بن محمد، مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، و کنگره‌ جها‌نی‌ هزاره‌ شیخ‌ مفید (ره‌) (۱۴۱۳ق‌. = ۱۳۷۲: قم‌). ۱۴۱۳-۱۳۷۲. الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد. ۲ ج. قم - ایران: المؤتمر العالمي لألفية الشيخ المفيد، ج 2، ص 93. \item مفید، محمد بن محمد، مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، و کنگره‌ جها‌نی‌ هزاره‌ شیخ‌ مفید (ره‌) (۱۴۱۳ق‌. = ۱۳۷۲: قم‌). ۱۴۱۳-۱۳۷۲. الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد. ۲ ج. قم - ایران: المؤتمر العالمي لألفية الشيخ المفيد، ج 2، ص 93. \item مفید، محمد بن محمد، مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، و کنگره‌ جها‌نی‌ هزاره‌ شیخ‌ مفید (ره‌) (۱۴۱۳ق‌. = ۱۳۷۲: قم‌). ۱۴۱۳-۱۳۷۲. الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد. ۲ ج. قم - ایران: المؤتمر العالمي لألفية الشيخ المفيد، ج 2، ص 93. \item امینی، عبدالحسین، و ابن‌قولویه، جعفر بن محمد. ۱۳۵۶-۱۳۱۶. كامل الزيارات. ۱ ج. نجف اشرف - عراق: مطبعة المرتضوية، ص 265 و 266. \item طبرسی، فضل بن حسن، و مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث. ۱۴۱۷-۱۳۷۵. إعلام الوری بأعلام الهدی. ۲ ج. قم - ایران: مؤسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث، ج 1، ص 457. \item مفید، محمد بن محمد، مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، و کنگره‌ جها‌نی‌ هزاره‌ شیخ‌ مفید (ره‌) (۱۴۱۳ق‌. = ۱۳۷۲: قم‌). ۱۴۱۳-۱۳۷۲. الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد. ۲ ج. قم - ایران: المؤتمر العالمي لألفية الشيخ المفيد، ج 2، ص 93. \item مفید، محمد بن محمد، مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، و کنگره‌ جها‌نی‌ هزاره‌ شیخ‌ مفید (ره‌) (۱۴۱۳ق‌. = ۱۳۷۲: قم‌). ۱۴۱۳-۱۳۷۲. الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد. ۲ ج. قم - ایران: المؤتمر العالمي لألفية الشيخ المفيد، ج 2، ص 93. \item مفید، محمد بن محمد، مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، و کنگره‌ جها‌نی‌ هزاره‌ شیخ‌ مفید (ره‌) (۱۴۱۳ق‌. = ۱۳۷۲: قم‌). ۱۴۱۳-۱۳۷۲. الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد. ۲ ج. قم - ایران: المؤتمر العالمي لألفية الشيخ المفيد، ج 2، ص 94. \item مفید، محمد بن محمد، مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، و کنگره‌ جها‌نی‌ هزاره‌ شیخ‌ مفید (ره‌) (۱۴۱۳ق‌. = ۱۳۷۲: قم‌). ۱۴۱۳-۱۳۷۲. الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد. ۲ ج. قم - ایران: المؤتمر العالمي لألفية الشيخ المفيد، ج 2، ص 94. \item مفید، محمد بن محمد، مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، و کنگره‌ جها‌نی‌ هزاره‌ شیخ‌ مفید (ره‌) (۱۴۱۳ق‌. = ۱۳۷۲: قم‌). ۱۴۱۳-۱۳۷۲. الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد. ۲ ج. قم - ایران: المؤتمر العالمي لألفية الشيخ المفيد، ج 2، ص 94. \item مفید، محمد بن محمد، مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، و کنگره‌ جها‌نی‌ هزاره‌ شیخ‌ مفید (ره‌) (۱۴۱۳ق‌. = ۱۳۷۲: قم‌). ۱۴۱۳-۱۳۷۲. الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد. ۲ ج. قم - ایران: المؤتمر العالمي لألفية الشيخ المفيد، ج 2، ص 94. \item مفید، محمد بن محمد، مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، و کنگره‌ جها‌نی‌ هزاره‌ شیخ‌ مفید (ره‌) (۱۴۱۳ق‌. = ۱۳۷۲: قم‌). ۱۴۱۳-۱۳۷۲. الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد. ۲ ج. قم - ایران: المؤتمر العالمي لألفية الشيخ المفيد، ج 2، ص 94. \item بااندک تغییری به نقل از حضرت زینب کبری سلام‌الله‌علیها؛ بحرانی، عبد الله بن نور الله، موحد ابطحی اصفهانی، محمدباقر، و مدرسه الامام المهدی علیه السلام. ۱۳۷۵. عوالم العلوم و المعارف و الأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال. ۱۱ ج. قم - ایران: مدرسة الإمام المهدي (علیه السلام‌)، ج 17، ص 303 و به نقل از حضرت ام‌کلثوم سلام‌الله‌علیها، بحرانی، عبد الله بن نور الله، موحد ابطحی اصفهانی، محمدباقر، و مدرسه الامام المهدی علیه السلام. ۱۳۷۵. عوالم العلوم و المعارف و الأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال. ۱۱ ج. قم - ایران: مدرسة الإمام المهدي (علیه‌السلام)، ج 17، ص 314. \end{enumerate} \end{document}